Górny tolerowany poziom spożycia (UL)
Pojęcie UL (Upper level) odnosi się do maksymalnego dziennego spożycia składników odżywczych ze wszystkich źródeł pożywienia (tj. żywności i napojów, żywności wzbogaconej oraz suplementów diety), powyżej których dany składnik odżywczy może powodować niekorzystne skutki zdrowotne. UL nie jest rekomendowanym spożyciem danego dla składnika odżywczego do którego należy dążyć przy prawidłowym żywieniu.
Termin UL został wprowadzony, aby wesprzeć decydentów i inne istotne podmioty w zarządzaniu ryzykiem związanym z „nadmiernym” spożyciem składników odżywczych.
Ponowna ocena górnych tolerowanych poziomów spożycia (UL)
W 2021 roku EFSA została zobligowana do przeprowadzenia ponownej oceny górnego tolerowanego poziomu spożycia (UL) 7 składników odżywczych: witaminy A, witaminy B6, witaminy D, witaminy E, beta-karotenu, żelaza, manganu i kwasu foliowego.
Podsumowanie ustanowionych poziomów UL u osób dorosłych dla dotychczas ocenionych składników przedstawia poniższa tabela:
*SL (Sefe level) – wobec braku odpowiednich dany do ustalenia UL, ustanowiono poziom bezpieczny (Safe level)
Najistotniejsze zmiany obejmują:
- Obniżenie UL dla selenu z 300 μg/dzień na 255 μg/dzień oraz witaminy B6 z 25 mg/dzień na 12 mg/dzień u osób dorosłych.
- Jest mało prawdopodobne, aby UL dla witaminy B6 oraz selenu został przekroczony w populacjach europejskich, z wyjątkiem regularnych użytkowników suplementów diety zawierających duże dawki tych minerałów.
- U niemowląt i dzieci suplementy diety zawierające selen należy stosować ostrożnie, w zależności od indywidualnych potrzeb i po konsultacji z lekarzem.
- W przypadku manganu, dostępne dane nie pozwoliły na ustanowienie górnego tolerowanego poziomu (UL). Ustanowiono natomiast poziom bezpieczny (SL-Safe level), który dla osób dorosłych wynosi 8 mg/dzień. SL jest to poziom, który nie wywołuje działań niepożądanych.
- Nadmierne spożycie manganu w diecie może prowadzić do neurotoksyczności.
- Podkreślono, że stosowanie bezpiecznego poziomu spożycia jest bardziej ograniczone niż UL, ponieważ nie jest określony poziom spożycia, przy którym ryzyko wystąpienia działań niepożądanych zaczyna wzrastać.
Obecnie trwają konsultacje publiczne projektów opinii dotyczących UL dla Witaminy A i beta-karotenu (do 22 marca br.) oraz dla żelaza (do 1 kwietnia br.):
- Witamina A i beta-karoten – utrzymano UL dla osób dorosłych na poziomie 3000 μg RE/dzień, nie ustanowiono UL dla beta-karotenu
- Żelazo – zaproponowano ustanowienie poziomu bezpiecznego (SL- Safe level) dla osób dorosłych na poziomie 40 mg
Konsekwencje dla rynku suplementów diety
Nowe wartości UL mogą mieć wpływ na dotychczas ustanowione krajowe wytyczne dotyczące maksymalnych dopuszczalnych ilości witamin i minerałów w suplementach diety. Niektóre kraje podjęły już takie działania.
W Polsce, można się spodziewać zmiany uchwały nr 18/2019, w której Zespól ds. suplementów diety ustanowił rekomendowany górny poziom dla witamin B6 na 18 mg/dzień. W przypadku manganu oraz selenu nie można również wykluczyć, że opinie EFSA będą mieć wpływ na zmianę maksymalnych poziomów ustanowionych przez Zespól ds. suplementów diety.
Ponadto Komisja Europejska pracuje nad ustaleniem zharmonizowanych maksymalnych wartości witamin i minerałów w celu zapewnienia bezpieczeństwa konsumentów i sprawnego funkcjonowania rynku wewnętrznego.
W przypadku wątpliwości dotyczących Państwa produktów zapraszamy do konsultacji z ekspertami Foodie: