Co to jest nowa żywność?
Żywność (lub składniki), której nie stosowano w znacznym stopniu w UE do spożycia przez ludzi przed dniem 15 maja 1997 r.
Taka żywność przed wprowadzeniem na rynek musi przejść procedurę autoryzacji przewidzianą w rozporządzeniu 2015/2283.
Żywność, która uzyskała autoryzację – zezwolenie, zostaje umieszczona w wykazie zawartym w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2017/2470.
W przypadku wniosku o ochronę danych naukowych, zgodnie z art. 26 rozporządzenia 205/2283, przez okres pięciu lat jedynie wnioskujący o autoryzację może korzystać z zezwolenia na stosowanie nowej żywności, co daje niewątpliwą przewagę konkurencyjną.
Odpowiedzialność producenta
Producent lub podmiot odpowiedzialny za wprowadzenie produktu do obrotu ma obowiązek zweryfikowania, czy dana żywność, lub jej składnik ma status nowej żywności.
Status składnika można sprawdzić m.in. w katalogu nowej żywności na stronie Komisji Europejskiej. Należy jednak pamiętać, że katalog nie ma mocy prawnej i bywa tak, że składniki które w katalogu występują jako “NOT NOVEL”, zmieniają swój status.
Jest to m.in. związane z procedurą konsultacji wskazaną w art. 4 rozporządzenia 2015/2283. W przypadku wątpliwości co do statusu składnika, przed wprowadzeniem produktu na rynek firma powinna przeprowadzić konsultacje z odpowiednią instytucją w państwie członkowskim, w którym produkt ma być wprowadzony na rynek.
W przypadku, jeżeli dany produkt jest w obrocie a nie spełnia wymogów rozporządzenia o nowej żywności, czyli nie uzyskał zezwolenia, Główny Inspektor sanitarny (GIS) wszczyna procedurę wyjaśniającą, która kończy się decyzją administracyjną Państwowego Powiatowego inspektora Sanitarnego (PPIS), nakazującą wycofanie produktu z obrotu oraz nałożeniem kar finansowych.
.
Chcesz wiedzieć, w jaki sposób sprawdzić status składnika Twojego produktu?
Jakie działania można podjąć, aby utrzymać na rynku produkt, którego składnik niedawno zmienił swój status?
Zapisz się na LIVE Q&A „Zapytaj Eksperta”:
Novel food – ustalanie statusu i warunki stosowania
Przykłady nowej żywności
- żywność pochodząca z nowych źródeł,
- L-teanina pochodząca z innych źródeł niż liście herbaty, np. syntetyczna – jest nową żywnością do tej pory nieautoryzowaną
- syntetyczna zeaksantyna jest autoryzowaną nową żywnością wpisaną do unijnego wykazu, natomiast kwiaty aksamitki wzniesionej, będące źródłem zeaksantyny nie są novel food.
- żywność otrzymana za pomocą nowych procesów produkcyjnych
- Autoryzowaną żywnością w tej kategorii są np. drożdże piekarskie naświetlane promieniami UV celem zwiększenia zawartości witaminy D2, dodawane do pieczywa, suplementów diety, jak i pieczywo z dodatkiem takich drożdży.
- Po procedurze konsultacji z państwami członkowskimi w 2022 roku do tej kategorii został również włączony jabłczan kreatyny – popularny składnik suplementów diety dla sportowców. Więcej na ten temat: Jabłczan kreatyny – nowa żywność
- żywność produkowana z drobnoustrojów, grzybów lub wodorostów, np. mikroalgi Schizochytrium jako alternatywne źródło kwasu dokozaheksaenowego w takich produktach, jak batony zbożowe, tłuszcze spożywcze itd.
- składająca się, wyekstrahowaną lub produkowaną z roślin, lub ich części
- W tej kategorii popularnymi przykładami są izolaty lub ekstrakty CBD zawieszone w oleju konopnym oraz korzeń pelargonii afrykańskiej.
Izolat CBD zawieszony w oleju konopnym lub innym, otrzymywany poprzez ekstrakcję nadkrytyczną CO2 kwiatów i liści konopi siewnych jak dotąd nie uzyskał zezwolenia na sprzedaż. Status składnika potwierdzono w komunikacie Komisji Europejskiej z 27 lutego 2023. Wskazano, że Komisja otrzymała ok. 190 aplikacji o zezwolenie na stosowania CBD, ekstraktów z Cannabis sativa L. lub produktów pochodnych zawierających kanabinoidy. Spośród tych wniosków, jak dotąd 20 zostało rozpatrzonych przez Komisję za ważne i są obecnie oceniane przez EFSA. Podtrzymano stanowisko EFSA z 2022 na temat ekstraktów z konopi zawierających CBD, dotyczące luk w ocenie bezpieczeństwa, m.in. wpływu CBD na wątrobę, przewód pokarmowy, układ hormonalny, układ nerwowy i funkcje psychologiczne.
Korzeń pelargonii afrykańskiej, dla którego nie potwierdzono historii spożycia. Ustalono, że istnieje jedynie historia leczniczego stosowania tej rośliny, która nie może być rozpatrywana w kontekście klasyfikacji nowej żywności. Do KE trafił już wniosek o zezwolenie na stosowanie korzenia w produktach spożywczych.
- Żywność tradycyjnie spożywana w krajach trzecich, posiadająca historie bezpiecznego stosowania
- np. nasiona szałwii hiszpańskiej (chia).
Nie jesteś pewien, czy składniki twojego produktu są nową żywnością?
Chcesz się dowiedzieć, gdzie sprawdzić status składnika i w jaki sposób udowodnić historię spożycia przed 15 maja 1997 roku?
Czy każdy produkt zawierający nową żywność jest objęty nakazem wycofania z obrotu? Jakie działania można podjąć, aby tego uniknąć?
Już 6 listopada zapraszamy na LIVE Q&A “Zapytaj Eksperta”:
Nove food – ustalanie statusu i warunki stosowania
Szkolenie Prowadzą:
Grażyna Osęka
oraz
Iwona Kowalczyk-Andrzejewska
